Skip to content
از شیر گرفتن کودک و نکات مهمی درمورد آن
از هجده ماهگی تا دوسالگی زمانی است که میتوان برای از شیر گرفتن کودک اقدام کرد، اما به علت ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن کودکان و احتمال ابتلای ایشان به بیماریهای عفونی و آلرژی ، بهتر است شیردهی تا هجده ماهگی و یا بهتر از آن تا دوسالگی ادامه یابد.
مگر آنکه طبق توصیه پزشک خود ، لازم باشد زودتر شیر دهی را قطع کنید.
بهترست کودک در فصل گرم تابستان که عفونتهای گوارشی شایعست از شیرمادر محروم نشود.
نکته بسیار مهم این است که رفتن کودک به سمت سینه مادر عمدتا به دلیل رفع نیازهای غذایی و تغذیه‌ای نیست، زیرا وقتی کودک در سن دو سالگی قرار دارد، برای رفع نیازهای غذایی خود از مکمل‌های غذایی استفاده میکند و در واقع کشش کودک به سمت مادر در آن سنین اغلب برای رسیدن به آرامش است.
رفتار غلط مادر در ارتباط با این موضوع ونحوه از شیر گرفتن کودک ممکن است در ظاهر نتیجه‌بخش باشد و کودک دیگر شیر مصرف نکند اما باعث برهم خوردن حوزه روانی وی میشود و اختلالاتی چون وسواس، پرخاشگری، گاز گرفتن و… در رفتار وی ایجاد میشود.
در دوره زمانی که کودک را از شیر میگیرید :
قبل از اینکه کودک را از شیر بگیرید با او به خرید بروید :
به همراه کودک تان به بازار بروید و با سلیقه او، نی های رنگی جذاب برایش تهیه کنید. با استفاده از ملزومات غذا از قبیل سفرههای رنگی و عروسکی، قاشق و بشقاب و لیوان عروسکی، آن هم به انتخاب و سلیقه کودک، اشتیاق او را به خوردن، چند برابر کنید. لیوانی را تهیه کنید که کودک بتواند آن را به راحتی در دست بگیرد. (ترجیحا ماگ)
پیش از آن که کودک را از شیر بگیرید، او را به غذا خوردن و نوشیدن مایعات با لیوان عادت دهید :
این موضوع باعث میشود که برای ترک خوردن شیر مادر مجبور به تحمل سختی‌های غذا خوردن با قاشق و چنگال نشود.
برای او سرویس غذاخوری جداگانه‌ای، با طرح‌های کودکانه و رنگ‌های شاد و تند بخرید. در دورانی که قصد دارید او را از شیر بگیرید،
میتوانید از قمقمه‌های رنگی پلاستیکی استفاده کنید. این وسایل حواس بچه‌ها را پرت و به دلیل جذابیت‌هایی که دارد، آنها را به خوردن غذا و نوشیدن مایعات تشویق میکند.
ماساژ دادن کودک :
در شب به مالیدن یا آرام کردن پشتش بپردازید.
استفاده از پستانک :
اگر کودک شما دائما سینه هایتان را مک می‌زند دلیل آن غریزه مکیدن شیرخوار میباشد نه گرسنگی. در چنین موردی میتوانید از پستانک استفاده کنید.
پستانک کودک را آرام میکند و از وابستگی او به شیر مادر به عنوان آرام کننده می‌کاهد. از پستانک های یکپارچه که برای اطفال بی‌خطر محسوب میشود استفاده کنید.
نباید از پستانک به جای غذادهی منظم استفاده کرد. فقط برای زمانی است که طفل دوست دارد هنگام خواب در شب چیزی را بمکد.
آواز خواندن و در حین آن تکان دادن کودک
تعویق تغذیه :
دیر غذا دادن میتواند موثر باشد. زمانی که کودکتان تقاضای شیر میکند، به او بگویید که بعداً بهش غذا خواهید داد و او را با یک فعالیت منحرف کنید. به جای شیر دادن او در اوایل شب، می توانید از او بخواهید تا وقت خواب صبر کند.
وقت شناس باشید و لحظه ای مناسب را انتخاب کنید :
استرسهای روحی یا جسمی میتواند مانع از شیر گرفتن شما شود. زمانی که فضای خانه برای کودک متشنج میباشد و حس میکنید حال وی خوب نمیباشد اورا از شیر محروم نکنید. به عنوان مثال در جابه‌جایی منزل، تغییر شغل یا حین دندان درآوردن کودک یا بیماری او ، شروع قطع شیردهی کار درستی نیست.
روند شیردهی را به آهستگی کاهش دهید:
بصورت کاهش تدریجی جلسات شیردهی در طول چند هفته در یک دوره یک ماه تا ۴۵ روزه. به کودک فرصت دهیم تا بتواند با این موضوع کنار بیاید.
مثلا اگر روزانه ۶۰ دقیقه کودک شیر می‌خورد، روزانه چند دقیقه از مدت زمان آن کم شود تا در یک دوره ۴۵ روزه این ارتباط قطع و به کودک ضربه عاطفی و روانی وارد نشود. همچنین مثلا اگر کودک شما ۶ بار در روز شیر شما را می‌خورد، برای شروع، قبل از قطع شیردهی دست کم ۲ بار در روز غذاهای دیگر را به او بدهید.
اگر او از طعم و مزه‌ی غذاها خوشش آمد، به احتمال زیاد کم‌کم خودش را با غذاها سیر خواهد کرد. اگر به نظر می‌رسد حتی پس از خوردن غذاهای جامد فرزندتان سیر نشده‌است، پس از خوردن غذا، شیر خودتان را نیز به او بدهید. هنگامی که به نظر می‌رسد فرزندتان با ۱ تا ۲ بار شیر مادر راضی میشود، کم‌کم بعضی از روزها را حذف کنید و بعد کم‌کم روزهایی که به فرزندتان شیر نمی‌دهید را بیشتر و بیشتر کنید.
میتوانید در ابتدا، وعده ساعت شش بعدازظهر را حذف کنید. پس از دو روز، وعده ساع ده صبح را حذف کنید و این وضعیت را تا دو هفته ادامه دهید. پس از آن، وعده ساعت دو بعدازظهر؛ چهار روز بعد، وعده ساعتده شب، و چهار روز بعد وعده ساعت شش صبح را حذف کنید.
یک وعده شیردهی را جا بیندازید :
امتحان کنید و ببینید اگر به جای شیردهی به نوزاد خود، در یک لیوان مخصوص کودک به او بدهید چه اتفاقی می‌افتد.
میتوانید شیر دوشیده‌شدۀ خودتان یا شیر خشک با رعایت مقدار و میزان مناسب استفاده کنید. کاهش تدریجی وعده‌های شیردهی در طول چند هفته، به کودک فرصت پذیرش بهتری می‌دهد. به این ترتیب، حجم شیر نیز به تدریج کاهش می‌یابد، بدون این که سینۀ شما را متورم کند یا باعث التهاب شود.
با توجه به سن کودک، به دنبال هر وعده شیردهی، به او یک میان‌وعدۀ سالم مانند پورۀ میوۀ سیب و بدون شکر یا یک لیوان مخصوص کودک شیر یا شیر خشک بدهید.
برنامه‌های روزانه‌ی او تغییرهایی به وجود آورید :
او را زمان بیشتری خارج از خانه نگه دارید تا در عادت‌های او تغییر ایجاد شود. کودک را بیشتر به خانه پدر و مادربزرگش یا به پارک ببرید.
بچه‌ها در این سنین به راحتی با جایگزین‌ها کنار می آ‌یند پس سعی کنید روش‌ها و کارهای مناسبی را برایش در نظر بگیرید.
طول هر وعدۀ شیردهی را کوتاه کنید :
میتوانید با محدود کردن مدت زمان شیر خوردن کودک شروع کنید. اگر او معمولاً به مدت ۱۰ دقیقه شیر می‌خورد، اکنون پنج دقیقه را امتحان کنید.
کودک را طی دوره از شیر گرفتن در تماس با پوست خود نگه دارید
دادن جایزه به کودک :
برای آرام کردنش به او گاهی پستانک دهید و یا گهواره اش را تکان دهید و طی این دوره جوایز زیادی به او بدهید.
هنگام بغل کردن کودک، با خوشرویی و لبخند با او برخورد کنید :
به او بگویید که دوستش دارید و به او بازخوردی از «بزرگ شدن» بدهید.
مثلا می توانید بگویید : «دخترم/ پسرم دیگه بزرگ شده! میخواد با مامان باباش سر یک سفره ( یا میز) غذا بخوره».
در برابر پرخاشگری های کلامی و بدنی (مثل دشنام دادن و یا گاز گرفتن) کودک صبور باشید :
و با ملایمت و روی گشاده با آنان رفتار کنید و بگذارید کودک بیش از پیش، گرمای آغوش شما را حس کند و بدین ترتیب، آسیب کمتری بر روح و روان او وارد شود.
تغییر عادت غذایی کودک قبل خواب :
عده ای از کودکان عادت دارند که حتما قبل از خواب باید شیر بخورند تا به خواب روند.
مادر باید این عادت غذایی کودک را تغییر دهد. لالایی گفتن، قصه خواندن، بغل کردن عروسک و استفاده از تکانهای کوچک و گهوارهای، می تواند این عادت غذایی را در کودکان تغییر دهد.
زمان بیشتری را با کودک سپری کنید :
سعی کنید در این دوره ، زمان بیشتری را با کودک سپری کنید و حواس کودک را با بازی کردن، آواز خواندن یا پیاده روی پرت کنید.
یک برنامه وقت خواب جدید درست کنید :
که به کودک کمک کند تا راحت به خواب رود .
اجازه دادن به فرد دیگر برای تسکین دادن و یا تغذیه کودک :
می تواند به طور قابل توجهی استرس برای مادر و کودک را کاهش دهد.مثلا پدرش را برای گذراندن چند وقت خاص با او درگیر کنید و یا از شخص دیگری برای مدتی بخواهید که به جای شما او را بخواباند. همچنین میتوانید برای دادن غذا و یا شیر از فرد دیگری کمک بگیرید.
کودک را به سفر بفرستید :
اگر امکان دارد، او را با پدر و مادربزرگش یا یکی از اعضای خانواده که با او صمیمیت بیشتری دارد، به مسافرت بفرستید.
دور بودن او از فضای خانواده ممکن است خیلی از عادت‌های او را از سرش بیندازد.
قبل از انجام این کار مطمئن شوید که او میتواند چند روز بدون شما و در محیطی غریب به راحتی زندگی کند. این امر در مورد برخی از بچه‌ها قابل اجرا نیست زیرا جدایی‌شان از پدر و مادر، حس بی اعتمادی را در آنها به وجود می آورد.
از همسرتان برای آرام کردن کودک کمک بگیرید :
از او بخواهید وقت بیشتری را با فرزندتان بگذراند. در دورانی که قصد دارید او را از شیر بگیرید، از پدر خانواده بخواهید به او غذا بدهد یا وقت‌هایی که شیر می‌خواهد، او را در آغوش بگیرد و بیرون از خانه ببرد. پدر میتواند شب‌ها فرزندتان را بخواباند و در کنار او باشد زیرا بسیاری از بچه‌ها عادت دارند با مکیدن سینه مادر خود به خواب بروند.
وزن کردن کودک طی قطع شیر :
اگر شیر دادن به کودکتان را قطع کنید و او هنوز هم با غذاهای دیگر یا شیر خشک راحت نیست، قطعا سلامت و وزن بدن او تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین، هنگامی که می‌خواهید کودکتان را از شیر بگیرید، مدام او را وزن کنید تا مطمئن شوید که در اثر عدم دریافت نیازهای تغذیه‌ای وزن از دست نمی‌دهد.
در این مدت به او مدام خوراکی بدهید و سیرنگهش دارید تا به دلیل گرسنگی طلب شیر نکند
جایگزینهای شیر :
اگر کودک شما کم تر از یک سال دارد یا کوچک تر است، باید شیر را با یک بطری شیر جایگزین کنید.
اگر کودک بیش از شش ماه دارد، می توانید به جای آن یک فنجان یا یک ظرف شیشه ای استفاده کنید. ترکیب یک شیر با شیرمادر می تواند راه خوبی برای آرام کردن نوزادتان باشد.
اگر کودک شما بیش تر از یک سال دارد و انواع غذاها و نوشیدنی ها را می خورد، به غذای جایگزین نیاز نخواهد داشت در صورت تقاضای شیر مادر میتواند از مواد مغذی و مفید جایگزین (شیر گاو یا گوسفند) استفاده کند.
همچنین میتوانید شیرخشک را جایگزین شیر مادر باشد
با گریه کردن کودک به او شیرندهید
هر کودکی برای اینکه بخواهد عادت کند که شیر نخورد اذیت میشود و گریه میکند و مادران بعضی اوقات گریه و ناآرامی‌هایی او را نمی‌توانند تحمل کنند و به او شیر می‌دهند. اینکار اصلاً خوب نیست. چراکه کودک متوجه میشود با گریه کردن به شیر می‌رسد و از این به بعد بیشتر گریه میکند. پس برای اینکه هم خودتان و هم فرزندتان کمتر اذیت شوید؛ از اینکه وقتی او را از شیر گرفتید، بخواهید به او دوباره شیر بدهید اجتناب کنید. البته همانطور که گفتیم چند شب اول اشکال ندارد.
شیر ندادن در شب و از شیر گرفتن کودک در شب :
زمانی که شیرخواران بین شش ماه و یک سال سن دارند ، اغلب کم تر در طول شب غذا می خورند.
از این فرآیند برای از شیر گرفتن استفاده می شود و می تواند به مادران کمک کند تا استراحت کنند.هم چنین ممکن است به این معنی باشد که زنان می توانند شیردهی را طولانی تر کنند ، چون شیردهی شبانه کمتر از روز است.
نکات مهم
– کودک بعد از مدتی که از شیر گرفته میشود مجددا به سمت سینه مادر گرایش پیدا کرده و احساس نیاز میکند. بسیاری از والدین در این دوران ابراز نگرانی میکنند اما این مساله هیچ مشکلی ندارد زیرا کودک به تدریج و با رشد شناختی خود متوجه میشود که دیگر این رفتار را تکرار نکند و این ارتباط قطع میشود.
– اگر طی مدت از شیر گرفتن ، دچار درد پستان شدید میتوانید با شیردوش مقدار کمی از شیر خودرا (سه دقیقه ) بدوشید. میتوانید از همین شیر دوشیده‌شده برای وعده‌ی بعدی شیردهی کودک استفاده کنید . استفاده از شیر دوشیده به‌جای شیردهی از سینه سبب میشود تا تولید شیر به‌سرعت کاهش پیدا کند.
– اگرکودک هیچ نشانه ای از تمایل به توقف شیردهی را نشان نداد، سعی کنید صبور باشید او از شیر مادر لذت می برد، چون به راحتی تغذیه می کند و به او غذا می دهد.
اگر همۀ راه‌ها را برای از شیر گرفتن فرزند خود را امتحان کرده‌اید و هیچ‌کدام مؤثر نبوده است، شاید واقعاً زمان درستی برای این کار نیست و این امکان هم وجود دارد که فرزند شما بیمار باشد.
– تا یک الی دوماه بعد از شیر گرفتن بچه ، با او به حمام نروید یا اگر مجبورید خودتان او را به حمام ببرید؛ لباس بپوشید و سینه شما چسب داشته باشد.
– کودکان پس از اینکه از شیر گرفته میشوند، تمایل زیادی به مکیدن انگشتان دست و پا دارند و به پستانک و یا شیشه روی می آورند (به علت وجود غریزه مکیدن در کودکان).
به فرزند خود اجازه این کار را بدهید و این نکته را به خاطر داشته باشید که کودک شما در حال پشت سر گذاشتن یک بحران است. اگر چنانچه کودک تمایل زیادی به این کار دارد کمی با او مدارا کنید.
– ممکن است ترشح شیر تا چند ماه وجود داشته باشد که شبیه کلستروم (آغوز) بوده، بعد غلیظ تر شده و در نهایت قطع می شود.
– اصل “بازگشت” :
کودک بعد از مدتی مجددا به سمت سینه مادر گرایش پیدا کرده و احساس نیاز میکند و بسیاری از والدین نسبت به این موضوع حساس هستند و ابراز نگرانی میکنند اما این مساله هیچ مشکلی نداشته زیرا کودک به تدریج و با رشد شناختی خود متوجه میشود که دیگر این رفتار را تکرار نکند و این ارتباط قطع میشود.
باورهای غلط
– قطع ناگهانی شیر
کار درستی نیست و ورم پستان و مسدود شدن مجاری، بعضی از مشکلات رایجی هستند که در صورت قطع تغذیه‌ی کودک با شیر مادر به صورت ناگهانی، شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند. ضمنا قطع روند تغذیه با شیر مادر به طور ناگهانی ممکن است روی کودکتان نیز تاثیر منفی بگذارد.
– زدن چسب زخم و تلخ کردن ، یا فلفل زدن به سر پستان
برای از شیر گرفتن کودک اصلا کار درستی نیست به این دلیل که این اولین تجربه کودک در رها کردن چیزی است که به آن وابسته است و در روحیه او تاثیر منفی خواهد داشت.
– بعضی مادرها از شیرگرفتن و کاستن از میل به مکیدن بچه ها را یکی می دانند و اگر قبلا بچه را وابسته به پستانک و شیشه شیر هم کرده اند، تصمیم به ترک یکباره آنها در مدت زمان کمی می گیرند که این شیوه درستی نیست و هرکدام مدت زمان خاص خود را برای قطع وابستگی می خواهد.
– دادن مواد غذایی غیر مجاز
از دادن تنقلات و خوراکی های فاقد ارزش خوراکی (هله هوله ها ) به عنوان جایزه یا جایگزین شیر مادر به کودک بپرهیزید.
– خود را بیمار و سینه‌تان را زخمی نشان دهید
با این کار کودک ناراحت میشود و ممکن است از وضعیت پیش‌آمده بترسد و وحشت کند. در این حالت نه تنها مشکلی حل نمی‌شود بلکه موضوع جدیدی به مشکلات خود اضافه کرده‌اید. بچه‌ها در دورانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، وابستگی‌های عاطفی شدیدی پیدا میکنند و این رفتار شما به آنها صدمه می‌زند.
– بعضی از مادران که شوق دارند هرچه زودتر فرزندشان مستقل تر شود، بلافاصله بعداز به پایان بردن دوران شیردهی، به از پوشک گرفتن کودک اقدام میکنند اما این فاصله کم ، بچه ها را به لجبازی و ناآرامی سوق می دهد و در درازمدت آسیب رسان است.
محتویات کانال تلگرام شامل برنامه شیفتها و اطلاع رسانی درمورد آخرین تغییرات زمانی و مکانی آنها و مطالب آموزنده ایست که در پاسخ به سوالات والدین محترم میباشد.
درصورت اشکال در ورود به کانال ، از نسخه اصلی تلگرام استفاده شود.
– سایت و نرم افزار ZOOP جهت پرسش و پاسخ :
← آدرس سایت:
← دانلود نرم افزار ZOOP :
توجه فرمایید :
♦️ برای نصب نرم افزار Zoop میتوان از طریق نرم افزار play store یا بازار گوشی هم اقدام کرد.
♦️ فایل نصبی نرم افزار Zoop در این سایت ، بصورت زیپ میباشد و لازم هست بعد از دانلود ، آنرا از زیپ در اورده و بعد نصب کنید.
♦️ با توجه به این که پاسخ به سوالات احتمالا با تاخیر انجام میشود ، در مواردی که بیماری بنظر اورژانسی میباشد ، جهت پرسش و پاسخ ، زمان را از دست ندهید و بیمار را جهت ویزیت نزد پزشک ببرید.
– آدرس ایمیل:
Drforoohar@yahoo.com
والدین گرامی میتوانند از طریق ایمیل با پزشک در ارتباط باشند و در فرصت مناسب پاسخ ایشان داده خواهد شد. طبیعتا پرسشهایی که نیازمند اخذ شرح حال یا معاینه حضوری توسط پزشک میباشند ، برای جلوگیری از تشخیص و درمان اشتباه ، قابل پاسخگویی نخواهند بود .