Skip to content
کمک به صحبت کردن کودکان
والدین و اطرافیان کودک نقش بسیار مهمی در زبان‌آموزی کودکان خود دارند. تحقیقات نشان داده است که کسانی که در دوران کودکی‌شان، بیشتر کتاب خوانده‌اند یا برایشان بیشتر کتاب خوانده شده یا زمان بیش‌تری را به گفت‌و‌گو با والدین خود گذرانده‌اند، از دانش زبان بیش‌تری بهره‌مند شده و دامنه لغت وسیع‌تری دارند. این تحقیقات به ما یادآوری می کنند که کنار گذاشتن کودک با تلویزیون و یا گوشی و تبلت کمکی به حرف زدن کودکتان نمی کنند.
۱-کودک خود را به صدا سازی تشویق کنید :
کودکتان را تشویق کنید تا صداهایی شبیه به “ما” ، “دا” و “با” را بگوید. کودک را مقابلتان بنشانید یا او را طوری بنشانید که صورتش مقایل صورت شما باشد. شروع کنید به تولید زنجیره های آوایی نظیر ما ما ما ما ما و یا دا دا دا ، در صورتیکه ان زنجیره آوایی و یا چیزی شبیه به ان زنجیره آوایی را تولید کرد او را تشویق کنید .
۲-از طریق ارائه بازخوردهای مناسب به زود حرف زدن نوزاد تان کمک کنید:
از طریق حفظ تماس چشمی ( زمانهایی که اوا سازی یا صدا سازی می کند به چشمان او نگاه کنید ). پاسخهای کلامی ، تقلید صداسازیهای کودک و استفاده از آهنگ کلامی .. گفتار کودکتان را تقویت کنید.
۳-خنده ها و حالات چهره نوزادتان را تقلید کنید:
در مقابل کودک بنشید و سعی کنید هر کاری که او کرد شما نیز تقلید کنید. اگر کودتان خندید شما نیز بخندید
۴-به کودکتان یاد دهید تا حرکات شما را تقلید کند:
همانطور که گفتیم حرف زدن نوزاد از طریق تقلید صداهایی که می شنود به وقوع می پیوندد. بنابراین یادگیری مهارت تقلید کردن یک مهارت ضروری برای آموزش حرف زدن به کودک می باشد. مقابل کودک بنشینید دست بزنید و از او بخواهید که دست بزند. دستهایتان را به سمت او دراز کنید و از او بخواهید دستهایش را به طرف شما دراز کند و یا دستهای شما را بگیرد. همچنین می توانید تقلید حرکاتی نظیر : بالا بردن دستها ، بوسه فرستادن ، بازی با انگشتان و… را به یاد دهید.
۵-در موقعیتهای مختلف باکودکتان صحبت کنید:
در موقعیت های مختلف مانند حمام ، لباس پوشیدن ، غذا خوردن با کودکتان صحبت کنید. در مورد کارهایی که انجام می دهید ، کارهایی که می خواهید انجام بدهید و یا انجام دادید با او صحبت کنید.( کجا می خواهید بروید ، چه کسی را دیدید..). فراموش نکنید برای حرف زدن نوزاد ، محیط کودک باید غنی از واژگان باشد.
می توانید بگویید: «حالا پیراهنت را در می آورم»، و پیراهنش را دربیاورید؛ سپس بگویید: «حالا نوبت کفشهایت است»، و به سراغ کفشهایش بروید.
۶-در حین حرف زدن از ژست ها استفاده کنید:
از ژست ها برای انتقال معانی واژگان کمک بگیرید. مثلا هنگام خداحافظی در حالی که می گویید “بای بای ” دستانتان را نیز به نشانه خداحافظی تکان بدهید. و یا وقتی بدنبال شی ای هستید و ان را ندید علاوه برگفتن “نیست” با دستان نیز ژست مربوطه را نشان دهید.
کودکان در راه کسب بیان واژگان ، از ژست‌های هدفمندی برای بیان خواسته‌هایشان استفاده می‌کنند. در اینجا و در ابتدای راه این ژست‌ها و حرکات بدن وسیله‌ای برای برقراری ارتباط با اطرافیان هستند.( شبیه بای بای کردن ). اغلب این ژست‌ها و حرکات تقریباً در سن ۱۲ ماهگی دیده می‌شوند. (زمانی که کودکان تقلید حرکات را یاد می‌گیرند).
ژست‌ها یک علامت مهم برای حرف زدن هستند ، به‌طورمعمول قبل از بیان اولین واژه‌های حقیقی این حرکات دیده میشود.
۷- صدای حیوانات و صداهای محیطی را به کودکتان آموزش دهید:
صداهای حیوانات را ( برای ساخت ارتباط بین یک صدای مشخص با یک معنی خاص ) به کودکتان آموزش دهید. در مقابل کودک بنشیند و قبل از نشان دادن تصویر گاو ، صدایش را به شکل هجای گفتاری به او آموزش دهید.( پس از آنکه کودکتان صدای مورد نظر را شنید تصویر را به او نشان دهید). به همین شکل می توانید صدای ماشین “بـــیپ بیـــــپ ” و دیگر صداهای محیطی را آموزش دهید.
۸-به تلاش های نوزادتان برای حرف زدن توجه کنید:
به تلاشهایی که برای ارتباط بر قرار کردن انجام می دهد توجه کنید. توجه کردن و تشویق کردن شما سبب تکرار مجدد این تلاشها و در نتیجه زود حرف زدن نوزاد تان می شود. برای آموزش حرف زدن به نوزاد باید صبور باشید.
۹- هیچ وقت از شیوه‌ای که فرزندتان کلمه‌ها را ادا میکند ، ایراد نگیرید:
برخی از والدین نسبت به خطاهای گفتاری نوزادشان بسیار حساس هستند و دائما از شیوه حرف زدن نوزادشان ایراد می گیرند. این ایرادها نه تنها کمکی به زود حرف زدن کودک نمی کند بلکه سبب کاهش اعتماد بنفس او و درنتیجه کاهش تلاش برای حرف زدنش می شود. خوب است بدانید که تلفظ اشتباه واژگان تا چهار سالگی ، نگران کننده نیست . وقتی کودکتان کلمه ای را به اشتباه تلفظ می کند ، سعی کنید همان کلمه یا همان جمله را به شیوه درست برای او تکرار کنید.
۱۰- با آهنگ و موزون صحبت کنید:
از زمانی که کودکان قبل از حرف زدن با دانش حرکات آشنا می‌شوند، صحبت کردن به صورت آهنگین و با حرکات دست بازی کردن برای آنها بسیار سودمند و مفید است. مانند: با دست مثل عنکبوت راه رفتن یا حرکات دایره‌وار چرخ‌های اتوبوس.معمولا بچه‌ها بیشتر کلماتی را که در ترانه‌ها می‌شنوند را به آسانی به خاطر می‌سپارند.
۱۱- برای کودکتان کتاب بخوانید:
این کار را از ۶ ماهگی یا حتی زودتر آغاز کنید. حتما لازم نیست که همه کتاب را برای او بخوانید، کتاب هایی که مناسب سن اوست و دارای تصاویری است که او را تشویق به تماشای آنها می کند تهیه کنید. کم کم سعی کنید به تصاویر اشاره کنید و نام آنها را بیان کرده و او را به این کار تشویق کنید. سپس می توانید به صورت شعر وار برای او کتاب بخوانید.
کودک شما باید بداند که هر چیزی اسمی دارد و همچنین می‌تواند با استفاده از همین اسامی ارتباط برقرار کند. کتاب‌های مصور برای نشان دادن و نامیدن اسامی بسیار مفید است.
۱۲- کلمات را یکی یکی اضافه کنید:
وقتی که فرزند نوپای شما بعضی چیزها را خود به خود می‌گوید، آن لغت را به کلمات دیگرش اضافه کنید. به عنوان نمونه ، اگر او ، توپ ، می‌گوید به او بگوئید: توپ قرمز یا توپ بزرگ. این راهکار نه تنها دامنه لغات او را افزایش می‌دهد، بلکه به او یاد می‌دهد که کلمات را ترکیب کند.
۱۳- پیش از درخواست او پاسخ ندهید:
به فرزندتان اجازه دهید تا نیازهایش را قبل از این که شما بپرسید ، بیان کند.
اگر اغلب پس از بیدار شدن از خواب تشنه است، فورا برای او آب نیاورید. بلکه در عوض اجازه دهید تا او از شما بخواهد، سپس بگوئید: تشنه هستی! الان برایت کمی آب می‌آورم. تمرین کنید و باز هم تمرین و تمرین.
۱۴- به فرزندتان اجازه دهید تا در هر فرصت مناسب از مهارت‌های زبانی‌اش، بخصوص با هم سن و سال‌هایش استفاده کند:
وقتی که کودک شما می‌بیند که بچه‌های دیگر صحبت می‌کنند، او نیز برای حرف زدن با دیگران تشویق میشود.
۱۵- تحمل کنید و صبور باشید:
زمانی که کودکان دنبال کلماتی هستند که می‌خواهند بیان کنند، فرصت دهید، اگرچه معمولا برای والدین خسته کننده است. همچنین از پریدن بین حرفهای کودکان جهت کامل کردن جملاتشان خودداری کنید. با این کار به آنها فرصت می‌دهید تا از کلمات ذهنی خود استفاده کنند و شما توانایی‌های آنها را باور خواهید کرد و این راه بهترین تشویق و ترغیب در همه مراحل است.
۱۶- به صورت مستقیم با کودک خود صحبت کنید:
سعی کنید بعضی وقتها، این صحبتها صرفا بین شما و او بوده و شخص ثالثی بین شما نباشد. اگر شما در حال حرف زدن یا کتاب با شعر خواندن برای او به همراه یکی از برادر یا خواهرهای بزرگترش باشید، نمی توانید لغات و اصطلاحات را به میزان مورد نیاز او تکرار کنید، یا برای او توضیح دهید؛ در واقع اگر شما با او تنها بودید، او می توانست خیلی بیشتر از این فرصت استفاده کند. هنگام حرف زدن، به او نگاه کنید؛ اجازه دهید صورت و حرکات صورت شما را ببیند.
۱۷- برنامه های رادیو و تلویزیون به عنوان “صدای زمینه” دائمی هنگام مکالمات شما و فرزندتان نباشند:
اگر می خواهید رادیو را زمانی که در آشپزخانه هستید و یا در تمام طول روز روشن بگذارید، فقط وقتی این کار را بکنید که رادیو در حال پخش موسیقی باشد. هنگامی که یک برنامه جدی در حال پخش است و یک، دو یا چند نفر در آن در حال صحبت کردن هستند، به دقت به حرفهای آنها گوش دهید. در ضمن، به کودک خود نشان دهید که شما معنای حرفهایی را که از رادیو پخش می شود (و کودک شما قادر به دیدن آنها نیست)، می فهمید.
۱۸- پشت کودک خود و در مقابل آینه بایستید و اعضای مختلف بدن را نشانش دهید و اسامی آن را تکرار کنید تا آنها را حفظ کند:
به واسطه این تکرارها که همراه با حرکات انجام می شود، کودک کلمات اصلی و مهم را فرا خواهد گرفت.
۱۹– زمان زیادی را به برقراری ارتباط با کودکتان اختصاص دهید حتی در دوران نوزادی او با او حرف بزنید، برایش شعر بخوانید و او را تشویق کنید تا صداها و اشارات را تقلید کند.
۲۰- از موقعیت های روزانه برای تقویت گفتار کودک استفاده کنید:
به عبارت دیگر با او در طی روز صحبت کنید. مثلا اسم میوه ها را در مغازه میوه فروشی به او بگویید، به او توضیح دهید که در حین درست کردن غذا یا تمیز کردن خانه چه می کنید، به اشیاء منزل اشاره کنید و در حین رانندگی نظر او را به صداهای اطراف خود جلب کنید. از او سوالاتی بپرسید و پاسخ های او را تصدیق کنید (حتی اگر فهم آنها سخت باشد.)
۲۱- منظور خود را به صورت ساده بیان کنید اما هرگز از «کلام بچگانه» استفاده نکنید و سعی نداشته باشید تا با لحن یک کودک صحبت کنید.
۲۲- برای فرزند خود از دستگاه های تلفن اسباب بازی بخرید:
زیرا در سخن گفتن کمکش می کند. کودک وقتی می بیند که مادرش با دستگاه تلفن صحبت میکند، به سرعت نتیجه می گیرد از این دستگاه برای صحبت کردن استفاده می شود و در این بازی، حرکت ها نقش دارند. بدین وسیله او با مادرش یا دکتر صحبت خواهد کرد و در مورد مسایل اظهار نظر می کند.
۲۳- برای فرزندتان «فرهنگ لغت» درست کنید:
هرگاه کلمه ی جدیدی یاد گرفت و آن را تلفظ کرد ، نقاشی یا تصویری از آن پیدا کنید و در دفتری بچسبانید و کلمه را زیر تصویر بنویسید. این اولین کتابی است که فرزندتان برای شما می خواند و به آن افتخار می کند.
۲۴- عروسک های متحرک به کودکانی که از صحبت با بزرگترها خجالت می کشند کمک می کند:
صحبت کردن با یک خرگوش کوچک – به عنوان مثال – یا با عروسک ها جایی برای ترس و خجالت نمی گذارد.
۲۵- وقتی به حمام میروید و لباسش را میپوشانید، از این فرصت استفاده کرده، اسامی اعضای بدنش را برای او تکرار کنید:
با کلمات ساده و رایج شروع کنید: آرنج، دست (مثلاً: دست کجاست؟ ایناهاش! دستت را بده تا تا در آستینت بگذارم و…) به همین ترتیب ادامه دهید و سایر اعضای بدنش را نیز به ا و بشناسانید، مثل لب ها، زانو، انگشتان دست و…
———————————————-
محتویات کانال تلگرام شامل برنامه شیفتها و اطلاع رسانی درمورد آخرین تغییرات زمانی و مکانی آنها و مطالب آموزنده ایست که در پاسخ به سوالات والدین محترم میباشد.
درصورت اشکال در ورود به کانال ، از نسخه اصلی تلگرام استفاده شود.
– سایت و نرم افزار ZOOP جهت پرسش و پاسخ :
← آدرس سایت:
← دانلود نرم افزار ZOOP :
توجه فرمایید :
♦️ برای نصب نرم افزار Zoop میتوان از طریق نرم افزار play store یا بازار گوشی هم اقدام کرد.
♦️ فایل نصبی نرم افزار Zoop در این سایت ، بصورت زیپ میباشد و لازم هست بعد از دانلود ، آنرا از زیپ در اورده و بعد نصب کنید.
♦️ با توجه به این که پاسخ به سوالات احتمالا با تاخیر انجام میشود ، در مواردی که بیماری بنظر اورژانسی میباشد ، جهت پرسش و پاسخ ، زمان را از دست ندهید و بیمار را جهت ویزیت نزد پزشک ببرید.
– آدرس ایمیل:
Drforoohar@yahoo.com
والدین گرامی میتوانند از طریق ایمیل با پزشک در ارتباط باشند و در فرصت مناسب پاسخ ایشان داده خواهد شد. طبیعتا پرسشهایی که نیازمند اخذ شرح حال یا معاینه حضوری توسط پزشک میباشند ، برای جلوگیری از تشخیص و درمان اشتباه ، قابل پاسخگویی نخواهند بود .