سوختگی – روشهای پیشگیری و مهمترین اقدامات درمانی
سوختگی در کودکان نیاز به مراقبت بیشتری دارد چون ممکن است آسیب های زیادی به همراه داشته باشد چون پوست کودکان نازک است و در مقایسه با بزرگسالان توانایی آن ها کم است تا از خودشان مراقبت کنند.
به همین دلیل باید والدین و یا مراقبین کودک اطلاعات کافی در مورد سوختگی داشته باشند تا در صورت نیاز بتوانند اقدامات لازم برای پیشگیری و درمان فوری سوختگی انجام دهند.
انواع سوختگی:
– سوختگی درجه یک:
سوختگی درجه یک خفیف‌ترین نوع سوختگی است که در آن فقط لایه‌ٔ بیرونی پوست آسیب دیده است. سوختگی درجه یک به قرمزی و گاهی اوقات ورم جزئی منجر میشود. این نوع سوختگی ممکن است شبیه آفتاب‌سوختگی به نظر برسد.
– سوختگی درجه دو:
سوختگی درجه دو نوعی است که در آن لایه‌ٔ دوم پوست آسیب دیده است و به تاول و ورم منجر میشود. این نوع سوختگی معمولاً بسیار دردناک است. سوختگی درجه دو گاهی اوقات بدون بستری در بیمارستان قابل درمان است. اما کودکتان برای عوض کردن پانسمان و پیگیری، به مراجعه‌ٔ مکرر به پزشک نیاز دارد.
– سوختگی درجه سه:
این مورد، جدی‌ترین نوع سوختگی است. پوست که ممکن است سفید یا سوخته و ذغالی شود، به شدت آسیب دیده است و گاهی اوقات عمق خیلی بیشتری از پوست بدن سوخته است. سوختگی‌های درجه سه اغلب دردناک نیستند، چون عصب‌ها آسیب دیده‌اند. اگر کودکتان دچار سوختگی درجه سه شده باشد یا سوختگی‌های خفیف‌تری که وسیع است، شاید لازم باشد در بیمارستان تحت نظارت باشد.
علل سوختگی :
*مایعات داغ
*مواد جامد داغ
*شعله های آتش
*جریان برق
* تماس با مواد شیمیایی
*نورخورشید
روشهای پیشگیری از سوختگی
– سوختگی شیمیایی:
را از دسترس کودکان دور کنید و در آن ها را محکم و با دقت ببندید.
– برق گرفتگی:
برای تمامی پریزها و سیم هایی که ممکن است خطر برق گرفتگی داشته باشد را با درپوش، چسب محکم کنید و همچنین اقدامات ایمنی لازم را انجام دهید.
مواظب باشید کودکانتان سیم ها را نجوند.
به کودکان بیاموزید که نباید کلید برق را بدون دلیل خاموش و روشن کنند.
از بازرسی وسایل برقی و پریزها به همراه کودکان بپرهیزید.
مطمئن شوید سیم‌های برق آسیبی نمی‌زنند و بی‌خطر هستند.
– بخاری :
بخاری ها را حداقل یک متر از رختخواب ، پارچه ، مبلمان و سایر مواد قابل اشتعال دور نگه دارید.
قرار دادن کاغذ و لباس های نخی در مجاورت بخاری نیز باعث سوختگی و اسیب رسیدن به لباس ها می شود.
از قرار دادن لباس های خیس بر روی بخاری و یا قرار دادن ان ها در کنار بخاری خودداری کنیم.
از قرار دادن قوری و ظرف غذا بر روی بخاری جدا بپرهیزیم.
– شومینه:
خود را تمیز نگه دارید. تمیز کردن و بازرسی سالانه از شومینه و دودکش می تواند به جلوگیری از آتش سوزی دودکش کمک کند.
-کپسول آتش نشانی :
یاد بگیرید که از کپسول آتش نشانی استفاده کنید. یک اطفای حریق را در خانه خود نگه دارید.
آن را روی یک دیوار نزدیک یک خروجی قرار دهید. یاد بگیرید که چگونه از دستگاه به درستی استفاده کنید.
– مواد قابل اشتعال :
مایعات قابل اشتعال را محکم در ظروف اصلی ، دور از دسترس کودکان و به دور از منبع گرما یا شعله ها نگهداری کنید.
-آتش سوزی:
از سنسورهای تشخیص حرارت و یا کپسول های آتش نشانیدر محل زندگی خود داشته باشید تا در صورت نیاز استفاده کنید.
-سوختگی مایعات داغ :
وسایلی مانند کتری آب جوش، بخاری یا سایر وسایل داغ را در محلی قرار دهید که احتمال آسیب دیدن به کودک کمتر باشد و کودک برخوردی با آن ها نداشته باشد.
در زمان آشپزی و یا هنگامی که مایعات و اشیا داغی در دست دارید کودک را در آغوش نگیرید.
هنگام حمام کردن کودک ابتدا درجه آب را تنظیم کنید و از داغ بودن آن به طور متوسط و متناسب با شرایط کودک مطمئن شوید و بعد کودک را بشویید.
-سوختگی مواد جامد داغ :
مراقب کودک باشید و زمانی که به سمت اجسام داغ می رود به او تذکر دهید تا به منبع حرارت نزدیک نشود.
– آشپزخانه :
به علت وجود گاز و آتش ناشی از پخت و پز خطرناک ترین مکان برای کودکان است و شایعترین علت مرگ و حوادث وخیم در کودکان سوختگی هایی است که در این مکان اتفاق می افتد. برخی از خانواده ها در منزلشان از آتش های کوچک و روباز برای پخت و پز، گرما و روشنایی استفاده می کنند (مانند گاز پیک نیکی برای پخت و پز) در کنار این وسایل به مراقبت های بیشتری جهت پیشگیری از سوختگی نیاز است.
اجازه ندهید کودکان در آشپزخانه از واکر استفاده کنند.
-هنگام بغل کردن کودک :
و زمانی که در آغوش شما است از نوشیدن مایعات، چای داغ و کشیدن سیگار جداً پرهیز کنید.
– نورخورشید :
کودک نباید مدت طولانی در معرض آفتاب قرار گیرد.
زمانی که کودک شما به مدت پانزده تا سی دقیقه در معرض آفتاب مستقیم و بدون هرگونه پوششی قرار می‌گیرد، نشانه‌های آفتاب سوختگی معمولاً از دو تا شش ساعت پس از آن آشکار میشود.
در روزهای آفتابی از کرم‌های ضدآفتاب استفاده کنید.
ترکیبات فلزی یا وینیل موجود در صندلی ماشین‌ها و کالسکه‌ها می‌تواند به کودکان آسیب وارد کند، بنابراین سعی کنید آنها را در‌معرض تماس با نور خورشید قرار‌ندهید.
– در زمان پخت غذا:
ماهی تابه دسته دار را روی شعله های عقب اجاق گاز قرار دهید.
کودک را از آنچه روی اجاق است همچون ماهی تابه داغ، کتری آب جوش، بخاری، رادیاتور، بخاری دیواری، اتو و وسایل گرمازا، اجاق گاز، آتش، کبریت، فندک، سیگار روشن، فر و چراغ های خوراک پزی دور نگهدارید.
موقع پخت‌وپز، دستگیره قابلمه را به طرف داخل قرار دهید نه در جلوی خود گاز که کودکان نتوانند به آن دست بزنند یا خرابش کنند.
– کرسی :
هرگز اجازه ندهید کودکتان زیر کرسی بازی کند به خصوص اگر وسیله حرارتی آن منقل ذغالی باشد. هرگز کودکان را به تنهایی زیر کرسی نخوابانید.
– ترقه و فشفشه :
در کشور ما هیچ کارخانه و شرکت استانداردی برای تهیه و تأیید ایمنی ترقه و فشفشه های موجود در بازار وجود ندارد بنابراین به فرزندانتان اجازه استفاده از این وسایل و مواد را ندهید و هیچ وقت اجازه ندهید فرزندتان به تهیه ترقه، فشفشه و مانند آنها اقدام کند
– اتو:
-وقتی از اتو، اتوی مو و اتوی فر مو کنار کودکان استفاده می‌کنید حتما مراقب باشید.
– هشداردهنده‌های دود :
-از هشداردهنده‌های دود در اتاق خواب‌ها یا سایر نقاط خانه استفاده کنید؛ اگر ۱۰سال از کارکرد آنها گذشته حتما تعویض‌شان کنید.
– ترموستات آبگرمک :
-سعی کنید ترموستات آبگرمکنتان روی ۴۹درجه بوده یا آن را روی درجه کم متوسط تنظیم کنید.
-بطری‌های شیر بچه :
را در داخل مایکروفر گرم نکنید.
– حفاظ :
– جلوی شومینه یا اجاق، رادیاتور و سایر منابع گرمایی از حفاظ استفاده کنید.
اقدامات اولیه در برخورد با سوختگی کودکان
– سوختگی های خفیف :
در شرایط که وسعت سوختگی زیاد نیست به آن سوختگی خفیف گفته می شود در اولین اقدام باید روند سوختگی را در کودک متوقف کنید .
اگر بخشی از موادی که باعث سوختگی شده بر روی پوست کودک وجود دارد و یا لباس و وسائل تزیینی کودک دچار حرارت شده است باید آن ها را از کودک دور کنید و مواد سوختنی را با روشی مناسب از روی پوست پاک کنید.
محلی که سوخته است را زیر آن سرد قرار دهید.
به هیچ عنوان از یخ، خمیردندان و یا مواد دیگر بر روی سوختگی استفاده نکنید و بهترین روش همان آب سرد می باشد.
پس از آنکه محل سوخته شده را خشک کردید با استفاده از پنبه یا گاز استریل محل سوختگی را ببندید.
ویزیت پزشک حتی در موارد سوختگی خفیف هم بهترست انجام شود.
– سوختگی های شدید و جدی :
اگر کودک دچار سوختگی های شدیدی شده است باید به مراکز درمانی مراجعه کنید تا تحت نظر پزشک باشد .
:البته قبل آن ، اقداماتی را باید انجام دهید که برای کودک مفید می باشد
– ابتدا باید جریان سوختگی را قطع کنید.
-اگر لباس کودک آتش گرفته است آن را خاموش کنید و به آرامی از بدن او بیرون آورید.
-وسایل تزیینی و یا وسایلی که کودک با آن دچار سوختگی شده است و داغ است را از کودک خارج کنید ولی به بسیاری که به بدن کودک چسبیده شده است دست نزنید.
-اگر سوختگی از طریق جریان برق اتفاق افتاده است باید در اولین فرصت جریان برق ایجاد شده را قطع کنید.
-محل سوخته شده را در زیر آب خنک قرار دهید و یا از کمپرس سرد استفاده کنید.
-اگر سوختگی با مواد شیمیایی اتفاق افتاده است موضع سوخته شده را برای چند دقیقه به خوبی زیر آب بشویید.
-تا رسیدن به مراکز درمانی بدن را گرم نگه دارید و کودک را با پتویی تمیز بپوشانید.
-سوختگی در کودکان باعث می شود تا بدن آن ها کم آب شود بهتر است در طی فرایند درمان از مایعات و آب بیشتری استفاده کنید.
-در اولین فرصت و بسیار سریع کودک را به یک مراکز درمانی برسانید و یا با اورژانس تماس بگیرید.
به طور کلی درمانهای سوختگی در خانه شامل این موارد میباشد :
– دور کردن کودک از منبع گرما :
اولین و مهمترین اقدام است.
– اگر قسمتی از بدن کودک آتش گرفته :
با استفاده از پتو ، ملحفه یا بدن خود ، کودک را بپوشانید ، با چرخاندن کودک روی زمین ، شعله ها فروکش می کنند.
-سوختگی با مواد شیمایی:
-قبل از درآوردن لباس ها پنج تا بیست دقیقه محل سوختگی را با آب سرد بشویید و با ملایمت با صابونی بدون بو و آب بشویید.
-شستشو با آب سرد موجب می شود تا سایر اعضا بدن کودک در معرض خطر قرار نگیرند.
-در صورت پودری بودن مواد شیمیایی ، پیش از شستن محل سوختگی ابتدا آن را از روی پوست پاک کنید.
-لباس کودک را دربیاورید و در صورت لزوم آن را قیچی کنید تا از قرار گرفتن سایر قسمت‌های بدن او در معرض مادهٔ شیمیایی جلوگیری کنید.
-از هیچ لوسیون یا پمادی روی پوستش استفاده نکنید.
-ناحیهٔ سوختگی را با یک پانسمان یا گاز خشک و استریل بپوشانید.
-اگر مادهٔ شیمیایی به چشم او پاشیده است، اول چشم‌هایش را به مدت ۲۰ دقیقه با آبی که در یک پارچ آب ریخته‌اید بشویید و بعد او را به اورژانس ببرید.
-اگر کودکتان چیزی از مادهٔ شیمیایی را بلعیده یا استنشاق کرده است، سریعاً برای راهنمایی با مرکز کنترل مسمومیت ۱۴۹۰ تماس بگیرید.
کودک را به مراکز درمانی ببرید
– سوختگی با بخاری
بلافاصله ان را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زیر شیر اب سرد قرار دهیم.
از قرار دادن یخ بر روی ان بپرهیزیم.
از زدن موادی مانند سیب زمینی، ارد و یا خمیر دادن بر روی زخم خودداری کنیم.
روی زخم را یک عدد گاز وازلین قرار داده سپس یک عدد گاز استریل خشک قرار دهیم و با باند ببندیم.
به نزدیک ترین مرکز سوانح سوختگی مراجعه کنید.
– سوختگی با برق :
ابتدا جریان برق را قطع کنید . اگر نمیتوانید این کار را انجام دهید، با استفاده از یک شیء غیر فلزی مانند قاشق چوبی، طناب یا یک کتاب قطور، کودک را از برق جدا کنید. هرگز از دستان بدون محافظ خود برای این کار استفاده نکنید زیرا خود شما نیز در معرض خطر برق گرفتگی قرار خواهید گرفت.
– عدم استفاده از یخ ، خمیردندان ، کره، روغن، لوسیون یا پودر
– عدم ترکاندن تاول :
هرگز سعی نکنید تاول را باز کنید، تاول‌ها بخش مهمی از روند بهبود پوست هستند.
-احیای قلبی تنفسی :
اگر تنفس کودک قطع شده است، احیای قلبی تنفسی را انجام دهید و از کسی بخواهید با ۱۱۵ یا شمارهٔ اورژانس محلی تماس بگیرد.
-سوختگی ناشی از نور خورشید :
کمپرس آب سرد را فراموش نکنید.
لوسیون های نرم کننده حاوی آلوئه ورا مصرف کنید.
حمام با آب سرد و دوش آب سرد بدهید.
پانسمان محل سوختگی :
پانسمان را به عهده افراد نا وارد و نا آشنا به سوختگی نگذارید و حتماً به مراکز مخصوص سوختگی مراجعه نمایید.
– کمک به کاهش درد کودک :
میتوان از استامینوفن با دوز مناسب برای کاهش درد استفاده کرد
اقدامات پزشکی فوری زمانی باید انجام شود که:
– سوختگی درجه دو یا درجه سه باشد.
– سوختگی‌ها بزرگ‌تر از ۵ تا ۷سانتی‌متر بوده یا ۱۰درصد بدن را پوشانده باشد. در این موارد، توصیه میشود از کمپرس‌های داغ یا یخ استفاده نکنید چراکه خطر کم شدن گرمای بدن را افزایش می‌دهد. در عوض سعی کنید از پارچه یا حوله‌های نرم و تمیز برای پوشاندن ناحیه سوخته موردنظر استفاده کنید.
– آتش، جریان برق یا مواد شیمیایی علت سوختگی باشد.
– سوختگی روی صورت، پوست سر، دستها، سطح مفاصل یا ناحیه تناسلی رخ داده باشد.
– اگر تورم و چرک در محل دیده شود یا قرمزی محل شدید یا لایه‌لایه شود.
اقدامات بعد از پانسمان محل سوختگی
– نشانه های عفونت :
هنگامی که کودکان دچار سوختگی می شوند زخم هایی بر روی پوست آن ها به وجود می آید و برای اینکه از عفونت کردن زخم ها جلوگیری شود باید محل سوختگی تمیز نگه داشته شود تا زخم ها دچار عفونت نشود اما در بعضی موارد ممکن است نتوان جلوی عفونت را گرفت و زخم ها دچار عفونت شوند.
والدین باید نشانه های عفونت را بشناسند تا از فراگیر شدن آن پیشگیری کنند و اقدامات لازم را برای درمان آن انجام دهند.
در زیر مهم ترین نشانه های عفونت ذکر شده است:
تب ولرز
احساس درد در محل سوختگی
سفید شدن روی زخم ها
بوی بد در محل زخم ها
ورم و التهاب پوستی
تورم در قسمت لنف ها
– رعایت بهداشت فردی :
شستشوی مکرر دستها ، مسواک زدن ، کوتاه کردن ناخن
-تغذیه بیمار سوخته :
بیماران باید از گروههای مختلف غذایی شامل برنج ، سیب زمینی ، نان و یک قاشق غذا خوری روغن مایع به سوپ کودکان ، گوشت ، مرغ و ماهیچه ، تخم مرغ، عدس و لبنیات شامل ماست پینر، سبزیجات پخته شده درسوپ ، سیب ، موز و مایعات شامل آب ، دوغ و چای کمرنگ استفاده نمایند.
– از خوردن غذاهای تند و ادویه جات به صورت پرهیز شود.
جهت پیشگیری از خارش توصیه می شود ازغذاهای ساده استفاده نموده و از غذاها و تنقلات آماده استفاده نشود.
– اندام سوخته را از سطح بدن بالاتر نگه دارید :
از اویزان نگه داشتن عضو سوخته پرهیز نمایید.
– حمام کردن :
ابتدا وسایل مورد نیاز شامپو بچه ، لیف مخصوص اطفال و ملحفه تمیزی را فراهم کنید.
لیف وملحقه را جوشانده و پس از خشک شدن اطو بزنید سپس باند قهوه ای بیمار را داخل حمام با قیچی باز کنید. بعد از آن بیمار رابه مدت ۲۰ – ۱۵ دقیقه زیر آب بنشانید تا گازهای روی زخم جدا شود.
پس ازآن زخم ها را با شامپو و لیف به صورت کاملاً تمیز بشویید و ملحفه راروی قسمت آسیب دیده پیچیده و به مرکز سوختگی جهت پانسمان مراجعه نمایید.
پس از شستشو از آغشته کردن محل زخم به هر گونه مواد ضد عفونی کننده و پماد خودداری نمایید.
– آدرس کانال تلگرام : Drforoohar@
محتویات کانال تلگرام شامل برنامه شیفتها و اطلاع رسانی درمورد آخرین تغییرات زمانی و مکانی آنها و مطالب آموزنده ایست که در پاسخ به سوالات والدین محترم میباشد.
درصورت اشکال در ورود به کانال ، از نسخه اصلی تلگرام استفاده شود.
– سایت و نرم افزار ZOOP جهت پرسش و پاسخ :
← آدرس سایت:
https://getzoop.com/drfaryarforouhar
← دانلود نرم افزار ZOOP :
Zoop
توجه فرمایید :
♦️ برای نصب نرم افزار Zoop میتوان از طریق نرم افزار play store یا بازار گوشی هم اقدام کرد.
♦️ فایل نصبی نرم افزار Zoop در این سایت ، بصورت زیپ میباشد و لازم هست بعد از دانلود ، آنرا از زیپ در اورده و بعد نصب کنید.
♦️ با توجه به این که پاسخ به سوالات احتمالا با تاخیر انجام میشود ، در مواردی که بیماری بنظر اورژانسی میباشد ، جهت پرسش و پاسخ ، زمان را از دست ندهید و بیمار را جهت ویزیت نزد پزشک ببرید.