Skip to content
عوامل افزایش دهنده شیر مادر
چگونه متوجه شویم نوزاد به قدر کافی شیر می خورد؟
همیشه به روند کلی رشد نوزاد توجه کنید. نوزاد شیر کافی دریافت می کند اگر:
در طول ۲۴ ساعت ۶ تا ۸ پوشک خیس کند و چند پوشک کثیف کند.
برای غذا از خواب بیدار شود و با قوت شیر بخورد.
در مدت ۲۴ ساعت ۸ تا ۱۲ بار از شیر مادر تغذیه کند.
مدفوع زرد نرم داشته باشد.
بعد از غذا، به اندازه کافی بیدار بماند و به قدر کافی بخوابد.
بعد از ۲ هفته به وزن تولد باز گردد.
عوامل افزایش دهنده شیر مادر
۱- مواد غذایی که باعث افزایش شیر مادر میشود :
تمام غذاهایی که فهرست شده‌اند، به بهبود شیردهی در افرادی که به‌تازگی مادر شده‌اند کمک می‌کند. بعضی از این موارد از نظر علمی اثبات شده‌اند و بعضی از آنها نیز جنبه علمی ندارند.
این مواد به مقدار کم مصرف شود و در صورت ایجاد اثرات جانبی ، یادداشت شود.
همچنین غذاهای ارگانیک در مقایسه با غذاها و گیاهانی که حاوی آفت‌کش هستند، میتوانند محتوای شیر را افزایش دهند.
دانه‌ی رازیانه
دانه‌ی رازیانه کیفیت شیر را بالا می‌برد.
دانه‌ی رازیانه به‌خوبی هضم میشود و کولیک (گریه‌های بی‌وقفه و بی‌دلیل) نوزاد را کنترل می‌کند؛
دانه‌ی رازیانه می‌تواند به‌‌عنوان ادویه در غذا استفاده شود. دانه را به چایتان اضافه کنید یا به همراه شیر بجوشانید و میل کنید؛
مقداری از دانه را بعد از وعده‌ی غذایی خود بجوید و دهان‌تان را تازه کنید.
هویج
یک لیوان آب هویج به عنوان صبحانه یا در زمان نهار می‌تواند به میزان خیلی زیادی در شیردهی تأثیر بگذارد.
هویج نیز مانند اسفناج، کیفیت شیردهی را به میزان زیادی بالا می‌برد؛
هویج حاوی ویتامین A است که مکمل شیردهی است و کیفیت شیر شما را افزایش می‌دهد؛
آب و آب‌میوه
نوشیدن آب و آب‌میوه شیردهی را تقویت می‌کند و حجم کل شیر را در هر بار شیردهی افزایش می‌دهد.
این کار از کم‌آب شدن بدن شما جلوگیری می‌کند و مایعات از دست‌رفته درطول شیردهی را جایگزین می‌نماید؛
در زمان تشنگی یا حتی قبل از شیردهی به کودک، یک لیوان آب بنوشید.
برنج قهوه‌ای
براساس تحقیقی که با عنوان افزایش تولید شیر با شیرآورهای گیاهی در مجله‌ی داروسازی و علوم زیستی منتشر شده است، برنج قهوه‌ای می‌تواند تولید شیر را افزایش دهد. برنج قهوه‌ای دارای محرک هورمونی است که شیردهی را تقویت می‌کند. همچنین انرژی مازادی را که مادران بعد از زایمان نیاز دارند، تأمین می‌کند. علاوه‌بر این اشتها را بیشتر می‌کند و مادران میتوانند غذایی مغذی مصرف کنند.
برنج قهوه‌ای را به مدت یک ساعت و نیم بخیسانید و آن را بپزید و با سبزیجات میل کنید.
زردآلو
در دوران بارداری و بعد از آن به دلیل وجود بچه، تعادل هورمونی به هم می‌خورد. زردآلوی خشک مواد شیمیایی خاصی دارد که سطح هورمون‌های بدن‌تان را متعادل می‌کند.
زردآلو سرشار از کلسیم و فیبر است که شیردهی را تقویت می‌کنند؛
برگ‌های ریحان
برگ‌های ریحان منبع فوق‌العاده‌ای از آنتی‌اکسیدان‌ها هستند.
برگ‌های ریحان تأثیرات آرام‌بخشی دارند که در شیردهی بسیار مهم است؛
میزان ایمنی کودک‌تان را تقویت می‌کنند؛
چند شاخه ریحان را به چای خود اضافه کنید؛
شاخه‌ها را برای چند لحظه درون آب داغ بیندازید و صبحگاه به‌صورت ناشتا میل کنید و اثر آن را تجربه کنید.
برگ شوید
برگ‌های شِوید مانند طُره مویی ظریف و ابریشمی و به رنگ سبز تیره هستند. این برگ‌ها عطر متفاوتی دارند.
این باور وجود دارد که برگ‌های شِوید تولید شیر را تقویت می‌کنند؛
این برگ‌ها حاوی مقدار زیادی فیبر و ویتامین K هستند. برگ‌های شِوید کاهش خونی را که درطول زایمان رخ می‌دهد، جبران می‌کنند؛
شِوید را به پنکیک یا به چاشنیِ ماست اضافه کنید.
کدو سبز
به‌طور کلی کدو سبز غذایی دوست داشتنی نیست، اما سرشار از موادغذایی است.
کدو سبز از دسته‌ی صیفی‌جات تابستانی است و آب زیادی دارد. کدو می‌تواند آب بدن مادر را تأمین کند؛
این ماده‌ی غذایی به افزایش کیفیت شیر کمک می‌کند؛
هضم کدو سبز راحت است و به شیردهی کمک می‌کند؛
اگر کدو را به عنوان خوراک دوست ندارید، می‌توانید با استفاده از آن یک پودینگ شیرین درست کنید؛
نوشیدن آب کدو سبز تازه، به متعادل شدن سطح قندخون بالای بعد از زایمان کمک می‌کند. مطمئن شوید که آب آن تازه است.
بادام
بادام سرشار از امگا۳ و ویتامین E است.
ویتامین E به التیام خارش‌هایی که به دلیل علائم کشش بعد از زایمان ایجاد می‌شوند کمک می‌کند؛
امگا۳ به هورمون‌های تقویت‌کننده‌ی شیردهی کمک می‌کند تا تولید شیر را بیشتر کنند؛
بادام خرد‌شده را با شیر میل کنید تا تأثیر آن بیشتر شود؛
بادام را به شوربای جوی خود اضافه کنید.
نخود
نخود یک میان‌وعده‌ی پروتئینی است و به افزایش شیر مادر کمک می‌کند.
نخود مبنعی غنی از کلسیم، ویتامین ب‌کمپلکس و فیبر است؛
نخود را در شب خیس کنید و صبح بجوشانید و یک یا دو مشت از آن را درون سالاد سبزیجات خود بریزید؛
می‌توانید به‌سادگی نخود له‌شده را با سیر یا آب‌لیمو طعم‌دار کنید؛
شیر گاو
شیر گاو حاوی کلسیم و اسیدهای چرب ضروری است و شیردهی را افزایش می‌دهد. درواقع مصرف شیر گاو در دوران شیردهی کمک می‌کند تا از آلرژی کودک‌تان به شیر گاو جلوگیری شود.
حداقل دو تا سه لیوان شیر گاو را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
روغن و چربی‌ها
پیشنهاد میشود که بعد از بارداری میزان چربی و روغن را در رژیم غذایی خود به حداقل برسانید.
از مصرف چربی و روغن در رژیم غذایی بعد از زایمان خودداری نکنید؛
این مواد بخش ضروریِ شیردهی هستند. این مواد به جذب ویتامین‌ها و موادمعدنیِ موجود در غذاهایی که می‌خورید کمک می‌کنند؛
این مواد به حرکت راحت روده کمک می‌کنند؛
از روغن زیتون، روغن سبوس برنج و هرنوع روغنی که برای قلب مفید است، استفاده کنید؛
این مواد به ایجاد تعادل در تولید چربی در بدن کودک‌تان کمک می‌کنند.
۲- به‌طور مرتب و خوب به کودک‌تان شیر بدهید :
تولید شیر از روند عرضه و تقاضا تبعیت می‌کند. هرچه کودک بیشتر شیر بخورد، شیر بیشتری تولید میشود. هر دو ساعت یک بار شیردهی را انجام دهید. در زمان شیردهی کودک را در وضعیتی نگه دارید که به‌راحتی بتواند سینه را نگه دارد.
۳- شیر خود را بدوشید :
درصورتی که کودک نمی‌تواند کامل شیر بخورد، بعد از شیردهی، شیر خود را بدوشید تا تولید شیر ادامه پیدا کند.
۴- مرخصی شیردهی :
هر زمان که احساس کردید شیرتان کم شده است دو تا سه روز را صرفا برای شیردهی به کودک‌تان اختصاص بدهید و هیچ کار دیگری انجام ندهید. البته باید به تغذیه‌ی خودتان هم رسیدگی کنید و آرام باشید.
۵- موقعیت را تغییر بدهید :
اجازه بدهید تا کودک از هر دو سینه شیر بخورد. بعد از هر دو یا سه بار غذادهی این تغییر را اعمال کنید، اما اجازه بدهید که کودک شیر یک سینه را کامل بخورد و بعد از سینه‌ی دیگر به او شیر بدهید. در این روش چربی‌های شیر انتهایی (hindmilk) به کودک می‌رسند. فشار دادن سینه کمک می‌کند تا کودک مدت طولانی‌تری تغذیه کند.
۶- نبایدها :
از استفاده از پستانک و وسایلی که روی نوک سینه (nipple shields) قرار می‌گیرند خودداری کنید.
از استفاده از مکمل‌ها خودداری کنید، مگر اینکه از نظر پزشکی موردنیاز باشند.
از مصرف الکل و نیکوتین دوری کنید: مصرف الکل و نیکوتین نه‌تنها در زمان بارداری بلکه در زمان شیردهی به کودک هم مضر است. نیکوتین و الکل تولید شیر را کم می‌کنند. این مواد میتوانند از طریق شیر به بدن کودک‌تان منتقل شوند و مشکلات تکوینی (رشدی) ایجاد کنند.
نگران اضافه وزن بعد از زایمان نباشید. اکنون زمانی است که باید به‌خوبی تغذیه کنید. می‌توانید بعدا رژیم بگیرید.
۷ – مواد جامد به شیرخوار زیر شش ماه ندهید :
درصورتی که کودک شما زیر شش ماه دارد ، بدون دستور پزشک از دادن مواد جامد، آب و شیر خشک به او خودداری کنید.
۸ – به‌خوبی استراحت کنید :
درکنار تغذیه‌ی خوب، استراحت کافی داشته باشید. رژیم غذایی متعادل‌کننده و مایعات فراوان مصرف کنید.
۹ – داروهای خود را بررسی کنید:
درصورتی که دارو مصرف می‌کنید، با کمک پزشک خود مطمئن شوید که آیا این داروها در تولید شیر اختلالی ایجاد می‌کنند یا خیر. از استفاده از داروهای هورمونی ضدبارداری بعد از زایمان خودداری کنید.
۱۰- خونسرد و آرام باشید:
باورکنید یا نه، استرس نقش بزرگی در کاهش تولید شیر بازی می‌کند. با این حال رسیدگی به کودک کار سختی است و ممکن است استراحت کافی نداشته باشید. می‌توانید در زمان استراحت از خانواده یا پرستار بچه کمک بگیرید. کلید آرام بودن، استفاده از ورزش‌های سالم و روش‌های کاهش استرس مانند تمرین تنفس است.
۱۱- از لباسِ زیر مناسب استفاده کنید:
پوشیدن لباسِ زیر تنگ که به قفسه‌ی سینه فشار وارد می‌کند و اطراف نوارهای آن سفت و محکم است می‌تواند روی جریان شیر تأثیر بگذارد. استفاده از لباس نامناسب می‌تواند مجرای شیری را ببندد و تولید شیر را مسدود کند.
۱۲- ماساژ سینه:
ماساژ سینه می‌تواند به باز شدن مجاری شیری بسته‌شده کمک کند، علاوه‌بر این نواحیِ سفت و توده‌ها را نرم می‌کند. این کار تولید شیر را افزایش نمی‌دهد اما اجازه می‌دهد تا جریان شیر راحت شود. حتی می‌تواند خطر ورم سینه را کاهش دهد. به‌آرامی سینه‌هایتان را ماساژ دهید. شما می‌توانید میزان فشار واردشده را تشخیص دهید.
اگر خود و کودک‌تان احساس راحتی و آرامش می‌کنید، به‌آرامی ماساژ را از ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه شروع کنید و تا نوک سینه ادامه دهید.
حال اجازه دهید که کودک شیر بخورد. بعد سینه‌ی دیگرتان را ماساژ دهید. این کار را به‌آرامی انجام دهید، زیرا ضربه‌ی شدید می‌تواند به مجاری شیری آسیب بزند.
استفاده از روش دوشیدن «ماساژ با حرکات لرزشی» یا M-S-S که توسط چل مارمِت (مدیرعامل انجمن شیردهی در انسینو- کالیفرنیا) طراحی شده است .
در ادامه این روش توضیح داده شده است:
۱. به مدت پنج تا هفت دقیقه شیر را بدوشید و متوقف کنید؛
۲. هم‌زمان هر دو سینه را با حرکات دورانی ماساژ بدهید (مثل معاینه کردن)؛
۳. با استفاده از نوک انگشتان درامتداد یک خط، به‌آرامی از دیواره‌ی قفسه‌ی سینه تا نوک سینه ضربه بزنید؛
۴. با دست سینه‌هایتان را بگیرید و رو به جلو خم شوید. حال به‌آرامی سینه‌هایتان را تکان دهید؛
۵. دوباره به مدت پنج تا هفت دقیقه شیر خود را بدوشید.
روش M-S-S سطح پرولاکتین را تحریک می‌کند، درنتیجه در زمان کوتاهی تولید شیر افزایش می‌یابد.
۱۳- هنگام شیردهی تماس پوستی برقرار کنید:
در زمان شیردهی لباس‌های قسمت فوقانی خود را دربیاورید و کودک را با پوشک در آغوش بگیرید. با پتویی خود و کودک‌تان را بپوشانید و شیردهی را شروع کنید. این روش روابط را بهبود می‌بخشد و به آزاد شدن هرچه بیشتر هورمون‌های تولید انرژی کمک می‌کند.
۱۴- دفعات دوشیدن شیر را بیشتر کنید:
بین یا بعد از شیردهی از شیردوش استفاده کنید تا تولید شیر افزایش یابد و هربار دو تا پنج دقیقه شیر خود را بدوشید.
۱۵- کوتاه کردن فاصله بین شیر دادن :
به‌جای افزایش مدت زمان پمپ کردن شیر، فاصله‌ی بین دوشیدن شیر را کوتاه کنید. به عنوان مثال به جای هر یک ساعت و نیم، هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، ۳ بار شیر خود را بدوشید.
۱۶- در اتاقی آرام به کودک‌تان شیر دهید
۱۷- بعد از هربار شیردهی آروغ کودک‌تان را بگیرید
———————————————-
محتویات کانال تلگرام شامل برنامه شیفتها و اطلاع رسانی درمورد آخرین تغییرات زمانی و مکانی آنها و مطالب آموزنده ایست که در پاسخ به سوالات والدین محترم میباشد.
درصورت اشکال در ورود به کانال ، از نسخه اصلی تلگرام استفاده شود.
– سایت و نرم افزار ZOOP جهت پرسش و پاسخ :
← آدرس سایت:
← دانلود نرم افزار ZOOP :
توجه فرمایید :
♦️ برای نصب نرم افزار Zoop میتوان از طریق نرم افزار play store یا بازار گوشی هم اقدام کرد.
♦️ فایل نصبی نرم افزار Zoop در این سایت ، بصورت زیپ میباشد و لازم هست بعد از دانلود ، آنرا از زیپ در اورده و بعد نصب کنید.
♦️ با توجه به این که پاسخ به سوالات احتمالا با تاخیر انجام میشود ، در مواردی که بیماری بنظر اورژانسی میباشد ، جهت پرسش و پاسخ ، زمان را از دست ندهید و بیمار را جهت ویزیت نزد پزشک ببرید.
– آدرس ایمیل:
Drforoohar@yahoo.com
والدین گرامی میتوانند از طریق ایمیل با پزشک در ارتباط باشند و در فرصت مناسب پاسخ ایشان داده خواهد شد. طبیعتا پرسشهایی که نیازمند اخذ شرح حال یا معاینه حضوری توسط پزشک میباشند ، برای جلوگیری از تشخیص و درمان اشتباه ، قابل پاسخگویی نخواهند بود .