Skip to content
استرس در کودکان
استرس در کودکان بیشتر در غالب تغییرات رفتاری است.
کودکان کمتر درباره عوامل استرس زا و ناراحتی هایشان صحبت می‌کنند.
استرس در کودکان به خصوص در سنین دبستان بسیار شایع است. استرس مزمن با تغییرات منفی در ساختار مغز رشد کودک را به خطر انداخته و به عنوان عاملی مخرب کودک را مستعد ابتلا به انواع بیماری‌های روانی می‌کند. همچنین اثرات زیان باری بر پیشرفت تحصیلی و کیفیت روابط او با همسالان خواهد داشت.
والدین نقش مهمی در شناسایی عوامل بروز استرس در کودک و کمک به او برای درمان را ایفا می‌کنند.
علائم استرس در کودکان را بشناسید
تغییر عادات غذایی کودک و بی‌اشتهایی یا پر خوری
دل دردهای بدون دلیل
کابوس دیدن در شب
اختلال در خواب
اضطراب و بی‌قراری
ترس شدید از تنها ماندن، تاریکی
عصبانیت بد خلقی و بهانه گرفتن
وابستگی شدید به مادر یا پدر
بروز رفتارهای پرخاشگرانه و لجبازی
عدم علاقه بازی کردن یا مشارکت در فعالیتها
عوامل بروز استرس در کودکان
_فشار تکالیف مدرسه و یا نمرات
_شرایط زندگی ناامن و پر تنش
_درد، بیماری، جراحت
_مشکلات و مسائل و اختلافات در خانواده مثل طلاق والدین
_مشکلات در روابط دوستی، مسخره شدن و تحقیر شدن توسط همسالان
_تغییر مدرسه، نقل مکان
_احساسات منفی نسبت به خود و کمبود اعتماد به نفس
_مشکلات ارتباطی با والدین
روشهای کنترل استرس در کودکان
– کودک را تشویق کنید با ترس هایش رو به رو شود
رویارویی کودک با ترس هایش باید به تدریج و طبق اصول انجام شود.در این فرآیند رفتارهای شجاعانه کودک خود را تقویت کنید. زمانی که به تدریج کودک با ترس هایش مواجه میشود او را تحسین کنید، در آغوش بگیرید یا هدیه‌ای کوچک به او بدهید در نتیجه کودک تشویق میشود این کار را بیشتر انجام دهد.
– به او اطمینان بدهید که لازم نیست بهترین باشد
بسیاری از ما فکر می‌کنیم لازم است فرزندان ما در زمینه‌های ورزشی، مدرسه و عملکرد‌های مختلف همواره موفق باشند، اما گاهی اوقات فراموش می‌کنیم بچه‌ها باید کودکی کنند. عملکرد فرد در مدرسه را نمرات تعیین می‌کنند نه لذت بردن از یادگیری. مهم است که فرزندتان را به تلاش بیشتر تشویق کنید، اما به همان اندازه مهم است که اشتباهات و نواقص وی را بپذیرید و درک کنید. کودک تان باید بداند هر انسانی در بعضی حوزه‌ها ضعیف است. استرس در کودکانی که احساس می‌کنند باید در همه حوزه‌ها بهترین باشند، خسته کننده و ناامید کننده است.
– تمرکز بر جنبه‌های مثبت کودک
زمانی که به جنبه‌های مثبت کودک توجه می‌کنید، به کودک خود می‌آموزید که به جای داشتن نگرش منفی و دیدن نیمه خالی لیوان به جنبه‌های مثبت خود و موقعیت‌ها توجه داشته باشد. خاطرات خوبی که با او داشتیدرا مرور کنید، او را به خاطر جنبه‌های مثبت شخصیت و کارهای خوبی که انجام می‌دهد تشویق کنید. در این شرایط انتقاد از دیگران و خودسرزنشی در کودک کاهش پیدا می‌کند. توجه داشته‌باشید که کودکان مبتلا به استرس همچون کودکان استثنایی نیاز به توجه بسیار و استفاده از روشهای روان درمانی و درمان شناختی رفتاری دارند
– درمان استرس با تفریح و سرگرم کردن کودک
کودکان به تفریحات و سرگرمی‌هایی نیاز دارند که صرف نظر از کسب موفقیت، فقط از آن لذت ببرند. ساعاتی از شبانه روز را به تفریح و سرگرمی با کودکتان اختصاص دهید. بازی کردن با اسباب بازی‌ها، نقاشی کشیدن یا ورزش‌هایی که حس رقابت جویی در آنها وجود نداشته باشد مانند یوگا می‌تواند در درمان استرس موثر باشد.
– انجام فعالیت‌های خود مراقبتی همراه با تفکر مثبت
بچه‌ها بسیاری از فعالیتها را از والدین شان یاد می‌گیرند و تقلید می‌کنند، پس اگر به بهزیستی روانی خودتان اهمیت دهید، مراقبت از روان خود، در وجود او هم نهادینه میشود. پس زمانی که شما به فعالیت‌های خود مراقبتی بپردازید و به نیازهای خودتان توجه داشته باشید کودک تان نیز دوست داشتن خود را می‌آموزد.
– درمان استرس در کودکان با تنظیم ساعات خواب
زمان خواب کودکتان را به گونه‌ای تنظیم کنید تا بتواند صبح به راحتی بیدار شود. اگر در خوابیدن مشکل دارد می‌توانید نیم ساعت قبل از خواب داستانی برایش تعریف کنید. داشتن خواب کافی در درمان استرس نقش به سزایی دارد.
– تشویق به بیان احساسات کودک موجب درمان استرس می شود
اگر کودک تان می‌گوید که استرس دارد به او نگویید “نه تو حالت خوب است” این جمله کمکی به فرزندتان نمی‌کند؛ بلکه او پیش خود فکر می‌کند که به او گوش نمی‌دهید یا درکش نمی‌کنید. در عوض برای احساسات او ارزش قائل شوید و از او بپرسید “چه چیزی تو را مضطرب یا نگران می‌کند”، سپس درباره آن موضوع با او صحبت کنید. این تعامل به روند درمان استرس کمک خواهد کرد. برای اطلاع از دیگر روشهای کاهش استرس در کودکان کلیک کنید.
– تقویت توانایی حل مسئله در کودکان
زمانی که از استرس‌ها و نگرانی‌های کودک تان آگاه شدید اکنون نوبت شماست که برای درمان استرس او کاری کنید. به او در تقویت توانایی حل مسئله کمک کنید، البته بدین معنا نیست که شما باید مشکلاتش را حل کنید بلکه باید به او کمک کنید تا راه حل‌های پیش روی خود را پیدا کند، اگر خودش می‌تواند راه حل‌هایی پیشنهاد دهد عالی است، در غیر این صورت به او کمک کنید و از او بخواهید بهترین راه حل را انتخاب کند. برای اطلاع بیشتر از حل مسئله کلیک کنید.
– تمرین‌های ریلکسیشن برای کاهش و درمان استرس در کودکان
آموزش تمرین‌های ریلکسیشن، تنفس‌های آرام و عمیق به کودک کمک می‌کند تا خودش در مواقع لزوم به درمان استرس بپردازد. به عنوان مثال از او بخواهید چشم هایش را ببندد، خودش را در مکانی آرام و لذت بخش تصور کند. صداها، بوها و احساساتی که با آن تصویر ذهنی زنده میشود را تجسم کند. گوش دادن به صدای موجی که به سمت ساحل می‌آید، صدای پرنده ایی که در ساحل پرواز کنان به این سمت و آن سو می‌روند، گرمای مطبوع شن و ماسه زیر انگشتان پا و… از جمله تکنیک‌های موثر در درمان استرس هستند. کودکتان پس از چند بار تمرین می‌تواند در زمان‌های استرس از این تکنیک‌ها استفاده کند.همچنین می‌توانید روش‌هایی که خودتان برای درمان استرس تان به کار می‌گیرید را به فرزندتان آموزش دهید. البته فراموش نکنید که آنها توان درک همه مسائل را ندارند، پس برای موثر بودن درمان استرس از مشاوره کودک بهره بگیرید.
– درمان استرس در کودکان صحبت کردن با کودک
در مورد احساسات و ناراحتی‌های کودکتان با او صحبت و همدردی کنید. هرگز مشکل او را کوچک نشمارید. به اجازه دهید تا احساسات ناخوشایندش را بروز دهد. برای مثال به او بگویید: «من درکت می‌کنم که هنوز از اتفاقی که تو بازی برایت افتاد ناراحتی» کودک را به خاطر ناراحتی‌اش سرزنش نکنید و به او توجه نشان دهید. از او بپرسید مشکلش چیست و با حوصله و دقت به حرف‌هایش گوش دهید. با پرسیدن سؤالات مختلف توجه خود را به او نشان دهید.
– بیان احساسات خود به کودک
نسبت به نگرانی‌ها و استرس‌های کودک خود واکنش نشان دهید و بی‌تفاوت نباشید. به او حق بدهید. مثلا به او بگویید: «من به تو حق می‌دهم که از دست دوستانت ناراحت باشی» چنین جملاتی به کودک می‌فهماند که او را درک می‌کنید و برایش ارزش قائل هستید.
– کمک به کودک برای حل مشکلات
اگر موضوع خاصی منجر به بروز استرس در کودک شده‌است باید آن را شناسایی کنید و به کمک یکدیگر راه چاره‌ای برای آن بیابید. کودک را به ارائه راه‌حل تشویق کنید چرا که مشارکت کودک اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد و از این طریق استرس او را کم می‌کند. می‌توانید راه حلی را به او پیشنهاد دهید و نظرش را در مورد آن بپرسید.
– عامل استرس را محدود کنید
اگر موقعیت‌های ویژه‌ای باعث ایجاد استرس شده‌اند، در صورت امکان سعی کنید آن موقعیت‌ها را محدود کنید. مثلا اگر کلاس‌های فوق برنامه یا فعالیت‌های بعد از مدرسه‌ی کودکتان زیاد است و فشار آنها باعث استرس در او میشود، می‌توانید این فعالیتها را محدود کنید تا فرزندتان زمان و انرژی بیشتری در اختیار داشته باشد
– خانه فضایی آرام، امن و قابل‌اعتماد ایجاد کنید
روال و رفتارهای روزمره در خانه آرامش‌بخش باشند، مثلا وقتی همه‌ی اعضای خانواده با هم فیلم تماشا کنند یا شام بخورند و …
– رژیم غذایی سالم
فرزند شما هنگام استرس به مواد غذایی نیاز دارد که کمک به کاهش استرسش شود . او تمایل به بستنی ، ساندویچ و … دارد اما شما باید مواد غذایی سالم مانند توت ، شکلات تلخ ، شیر و … را جایگزین کنید .
– خودتان استرسی نباشید
کودکان به والدین خود نگاه می‌کنند تا بدانند چه واکنشی در هر موقعیتی باید داشته باشند. همه ما تا به حال با این صحنه مواجه شده ایم که کودکی در حال دویدن زمین می‌خورد. اولین حرکت او این است که به والدینش نگاه کند و اگر آنها را نگران ببیند، گریه می‌کند به این دلیل که کودک ناخودآگاه برای نحوه برخورد در هر موقعیتی، از والدین راهنمایی می‌گیرد. کودکان در تمام سنین پیرو احساسات والدین خود هستند. اگر شما مضطرب هستید، فرزند شما مضطرب میشود؛ بنابراین وقتی می‌خواهید اضطراب کودک خود را کاهش دهید، باید اضطراب خود را مدیریت کنید.
– درمورد برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب‌ها و بازی‌های کودکتان وسواس به‌خرج بدهید
حواس‌تان باشد که او چه می‌بیند، چه می‌خوانَد و چه می‌کند. اخبار یا برنامه‌های خشونت‌آمیز و بعضی از بازی‌ها باعث ایجاد استرس در کودکان می‌شوند
– در مورد تغییرات احتمالی در خانواده با کودک خود صحبت کنید
مثلا او را از نقل مکان، تغییر شغل‌تان و … باخبر کنید
– مهارت گوش دادن را یاد بگیرید
بدون نکوهش و نقد به حرف کودک گوش بدهید و سعی نکنید سریعا اقدامی برای حل مشکل از خود نشان بدهید. در عوض به کودک کمک کنید تا دریابد چه چیزی او را ناراحت کرده است و راه‌حل چیست
-به تشویق کودکان خود بپردازید
تنبیه کودکان اثرات نامطلوبی به‌دنبال دارد، به جای آن به تشویق کودکان خود بپردازید و به آنها محبت کنید. کودک را به انجام فعالیت‌هایی که می‌تواند در آنها موفق شود، تشویق کنید
-زمان مراجعه به پزشک
اگر علائم استرس در کودکان از بین نرود یا کاهش پیدا نکند، باید با مشاور و متخصص صحبت کنید.
——————————
محتویات کانال تلگرام شامل برنامه شیفتها و اطلاع رسانی درمورد آخرین تغییرات زمانی و مکانی آنها و مطالب آموزنده ایست که در پاسخ به سوالات والدین محترم میباشد.
درصورت اشکال در ورود به کانال ، از نسخه اصلی تلگرام استفاده شود.
– سایت و نرم افزار ZOOP جهت پرسش و پاسخ :
← آدرس سایت:
← دانلود نرم افزار ZOOP :
توجه فرمایید :
♦️ برای نصب نرم افزار Zoop میتوان از طریق نرم افزار play store یا بازار گوشی هم اقدام کرد.
♦️ فایل نصبی نرم افزار Zoop در این سایت ، بصورت زیپ میباشد و لازم هست بعد از دانلود ، آنرا از زیپ در اورده و بعد نصب کنید.
♦️ با توجه به این که پاسخ به سوالات احتمالا با تاخیر انجام میشود ، در مواردی که بیماری بنظر اورژانسی میباشد ، جهت پرسش و پاسخ ، زمان را از دست ندهید و بیمار را جهت ویزیت نزد پزشک ببرید.
– آدرس ایمیل:
Drforoohar@yahoo.com
والدین گرامی میتوانند از طریق ایمیل با پزشک در ارتباط باشند و در فرصت مناسب پاسخ ایشان داده خواهد شد. طبیعتا پرسشهایی که نیازمند اخذ شرح حال یا معاینه حضوری توسط پزشک میباشند ، برای جلوگیری از تشخیص و درمان اشتباه ، قابل پاسخگویی نخواهند بود .